Trefbal

Hoe werkt trefbal?

Trefbal is een klassiek en actief balspel waarbij spelers proberen hun tegenstanders af te gooien met een bal. Dit spel wordt vaak gespeeld in gymzalen of op sportvelden en is een favoriet onder kinderen vanwege de combinatie van behendigheid, strategie en samenwerking.

We behandelen hier twee populaire varianten van trefbal:

• De klassieke variant, Team vs Team, Twee teams nemen het tegen elkaar op en proberen zoveel mogelijk tegenstanders af te gooien. Dit is de meest bekende versie van trefbal.
• Iemand is ‘m, niemand is ‘m, een dynamische variant waarin spelers individueel spelen en steeds moeten opletten wie de bal heeft en wie ze mogen afgooien.

We delen graag beide varianten met je, zodat jij als pedagogisch medewerker kunt kiezen welke het beste past bij de groep past. Beide versies stimuleren reactievermogen, teamwork en motorische vaardigheden, en kunnen gemakkelijk worden aangepast aan verschillende leeftijdsgroepen en niveaus.

De klassieke manier van trefbal (team vs team)

In deze klassieke versie van trefbal nemen twee teams het tegen elkaar op. Het doel is om zoveel mogelijk tegenstanders af te gooien en als laatste team over te blijven.

Doel van het spel

Het doel van het spel is om zoveel mogelijk spelers van het andere team af te gooien en uiteindelijk als team over te blijven of de meeste spelers over te houden binnen de speeltijd.

Benodigde materialen

Voor deze variant van trefbal heb je de volgende materialen nodig:

• Minimaal 1 zachte bal (zoals een foambal of een zachte trefbal)
• Een speelveld met duidelijke lijnen (bijvoorbeeld een gymzaal met een middenlijn)

Met deze materialen tover je elke locatie om tot een actief en uitdagend speelveld vol plezier en actie!

Uitleg van het spel

Voorbereiding

1. Verdeel de spelers in twee gelijke teams.
2. Teken of markeer een speelveld met een middenlijn.
3. Plaats de ballen in het midden van het veld.

Spelverloop

1. Bij het startsignaal rennen spelers naar het midden om een bal te pakken.
2. Spelers proberen hun tegenstanders af te gooien door een bal naar hen te werpen. Een speler is ‘af’ als hij of zij geraakt wordt door een bal en deze niet weet te vangen.
3. Afgegooide spelers kunnen naar een afgesproken “gevangenenkamp” of buiten het veld wachten tot er een manier is om terug te keren (bijvoorbeeld door een vangbal van een teamgenoot).
4. Het spel gaat door totdat een team geen spelers meer over heeft of totdat een afgesproken tijdslimiet is bereikt.

Spelregels

• Een speler is af als hij/zij direct geraakt wordt door de bal en deze niet vangt.
• Als een speler de bal vangt, is de gooier af.
• De bal mag niet tegen het hoofd worden gegooid.
• Het spel kan gespeeld worden met een terugkeerregel, waarbij afgegooide spelers via een bepaalde actie weer in het spel kunnen komen.
  

Iemand is ‘m, niemand is ‘m

Deze speelse variant van trefbal zorgt ervoor dat iedereen constant in beweging blijft. Er zijn geen vaste teams en het spel blijft doorlopen.

Doel van het spel

Het doel is om zoveel mogelijk spelers af te gooien zonder zelf afgegooid te worden.

Benodigd materiaal

Voor deze variant van trefbal heb je de volgende materialen nodig:

• Minimaal 1 zachte bal (zoals een foambal of een zachte trefbal)
• Een afgebakend speelveld

Met deze materialen tover je elke locatie om tot een actief en uitdagend speelveld vol plezier en actie!

Uitleg van het spel

Voorbereiding

1. Alle spelers verspreiden zich over het speelveld.
2. Eén speler start met de bal en probeert iemand af te gooien.

Spelverloop

1. De speler met de bal probeert iemand af te gooien.
2. Als een speler geraakt wordt, pakt hij/zij de bal en wordt de nieuwe “afgooier”.
3. Spelers mogen niet langer dan drie seconden stil blijven staan met de bal.
4. Als je afgegooid wordt, ga je aan de zijkant van het veld zitten en onthoud je wie jou heeft afgegooid.
5. Zodra de speler die jou heeft afgegooid zelf afgegooid wordt, mag jij (en iedereen die door die speler afgegooid was) weer terug het spel in.
6. Het spel blijft doorgaan zonder eliminatie, waardoor iedereen actief blijft.

Spelregels

• Spelers mogen niet langer dan drie seconden stilhouden met de bal.
• Er zijn geen vaste teams; iedereen speelt voor zichzelf.
• Hoofdtreffers tellen niet mee.
• De bal mag niet uit het speelveld gegooid worden.
  Deze speelse variant van trefbal zorgt ervoor dat iedereen constant in beweging blijft. Er zijn geen vaste teams en het spel blijft doorlopen.

Hoe pas je dit spel toe per leeftijdsgroep?

Het aanpassen van een spel per leeftijdsgroep is essentieel om de uitdaging en het leerproces aan te passen aan de ontwikkelingsfase van de kinderen. Door de complexiteit en de fysieke vereisten van het spel te variëren, kan het spel voor elke leeftijdsgroep uitdagend en leuk blijven. Hier lees je hoe je het spel kunt aanpassen voor verschillende leeftijdsgroepen:

4-6 jaar – Spelenderwijs leren

Op deze leeftijd ligt de focus op ontdekken en plezier beleven.

• Gebruik lichtere ballen en een kleiner speelveld.
• Maak het spel minder competitief door de “terugkeerregel” toe te passen (bijvoorbeeld terugkomen door een opdracht te doen).
• Zorg ervoor dat begeleiders actief meespelen en helpen bij het spelverloop.

Scores bijhouden

Gebruik een eenvoudig scoresysteem waarbij iedereen punten krijgt voor deelname, zodat de nadruk ligt op plezier in plaats van competitie.

7-9 jaar – Uitdaging en competitie

In deze leeftijdsgroep kan het spel uitdagender gemaakt worden met extra spelregels en competitie-elementen.

• Introduceer meerdere ballen om het spel sneller en spannender te maken.
• Stimuleer samenwerking binnen de teams bij Team vs Team.
• Laat spelers leren om tactisch te gooien en vangen.

Scores bijhouden

Houd de individuele punten bij op een scoreboard en introduceer kleine beloningen voor het team dat de meeste punten verzamelt.

10-12 jaar – Strategie en samenwerking

Oudere kinderen kunnen strategisch spelen en teamwork inzetten om te winnen.

• Voeg extra regels toe, zoals een “koning” die als laatste af mag.
• Gebruik grotere velden en snellere ballen voor extra uitdaging.
• Introduceer een wisselsysteem waarbij afgegooide spelers na een bepaalde tijd terug mogen komen om de dynamiek hoog te houden.

Scores bijhouden

Gebruik puntentelling per team en voeg strategische bonussen toe, zoals extra punten voor strategisch spelen of snel schakelen binnen het team.

De rol van de begeleider

Pedagogisch medewerkers spelen een cruciale rol bij het begeleiden en enthousiasmeren van de kinderen. Dit kan op de volgende manieren:

• Motiveren en enthousiasmeren: Zorg voor een leuke sfeer en moedig kinderen aan om door te zetten.
• Uitleg en begeleiding: Geef een duidelijke demonstratie en help jongere kinderen met de spelregels.
• Teamwork stimuleren: Laat kinderen samenwerken en tactieken bedenken.
• Balans tussen competitie en plezier bewaken: Zorg dat alle kinderen betrokken blijven, ongeacht hun speelniveau.
• Moeilijkheid aanpassen: Pas het spel aan op basis van de leeftijd en het niveau van de groep.

Extra variaties van Trefbal voor in de opvang

• Binnenvariant: Speel met zachtere ballen en kleinere teams in een gymzaal.
• Buitenvariant: Gebruik een groot grasveld en stel extra regels in, zoals obstakels om achter te schuilen.
• Alternatieve versie: Maak een samenwerkingstrefbal waarin spelers pas af zijn als hun hele team is afgegooid.

Trefbal en de Mindset Movers-visie

Dit spel past perfect binnen de Mindset Movers-visie, waarbij spel en beweging worden gebruikt als middel om kinderen fysiek en mentaal te versterken. Trefbal stimuleert niet alleen fysieke vaardigheden zoals reactievermogen en coördinatie, maar ook sociale vaardigheden zoals samenwerking en strategisch denken. De actieve variant voegt daar nog een extra laag aan toe door kinderen voortdurend in beweging te houden en hun behendigheid verder te ontwikkelen.

Wil je meer inspiratie voor leuke en actieve spellen? Neem een kijkje bij al onze activiteiten.