Apenkooien

Hoe werkt apenkooien?

Apenkooien is een klassiek en energiek spel dat niet mag ontbreken in je gymles. Dit spel draait om snelheid, behendigheid en samenwerking, en het zorgt voor veel plezier en beweging. Er zijn verschillende manieren om apenkooien te spelen, afhankelijk van de ruimte en het aantal deelnemers, maar het doel is altijd hetzelfde: zo snel en slim mogelijk door de ruimte bewegen, zonder getikt te worden door de ’tikkers’.

We delen graag de basisregels en verschillende opstellingen, zodat jij als pedagogisch medewerker kunt kiezen welke variant het beste bij je groep past. Er zijn veel manieren om apenkooien te spelen, met veel verschillende variaties die het spel nog leuker maken!

De traditionele manier van apenkooien

Wat is apenkooien?

Apenkooien is een spel dat vaak gespeeld wordt in een gymzaal, maar het kan ook prima buiten worden uitgevoerd. Het doel van het spel is om zoveel mogelijk te bewegen, rennen, springen en klauteren zonder getikt te worden door de ’tikkers’. Het wordt vaak gespeeld met meerdere teams, en de teams moeten proberen om elkaar af te tikken, terwijl ze zelf niet getikt worden.

Het spel is erg fysiek en helpt kinderen hun motorische vaardigheden, behendigheid, snelheid en samenwerking te ontwikkelen. Er is veel ruimte voor creativiteit, zowel in de uitvoering als in het bedenken van nieuwe variaties van het spel.

De opstelling van apenkooien

De opstelling voor apenkooien kan variëren, afhankelijk van de ruimte en het aantal kinderen. In de gymles kan een plattegrond of speelveld met verschillende obstakels en gebieden worden opgezet. Je kunt bijvoorbeeld hoepels, banken, matten of markeringen gebruiken om een uitdagend parcours te creëren waar de kinderen doorheen moeten bewegen.

Een veelgebruikte opstelling is om de gymzaal in te delen in verschillende gebieden, zoals een ‘veilige zone’ waar kinderen tijdelijk kunnen rusten, of een ‘gevaarlijke zone’ waar de tikkers zich bevinden. Kinderen moeten van de ene naar de andere zone bewegen zonder getikt te worden.

Spelverloop

Het spel begint met het aanwijzen van de ’tikkers’. Deze kinderen proberen de andere spelers te tikken. De overige spelers moeten rennen, springen en klauteren om te ontsnappen aan de tikkers. Het spel kan in verschillende variaties worden gespeeld, bijvoorbeeld met meerdere tikkers of met de toevoeging van specifieke uitdagingen, zoals het vermijden van bepaalde gebieden of het uitvoeren van opdrachten tijdens het spel.

Het doel is om zoveel mogelijk tijd door te brengen in de ‘veilige zones’, of gewoonweg niet getikt te worden door de ’tikkers’. Wanneer een speler getikt is, moet deze naar de ’tikkerszone’ of uit het spel gaan, afhankelijk van de gemaakte regels.

Doel van het spel

Het doel van apenkooien is om zoveel mogelijk te bewegen en niet getikt te worden. Dit stimuleert snelheid, behendigheid, en samenwerking tussen de deelnemers. Het spel helpt kinderen ook om te leren omgaan met competitie, terwijl ze plezier hebben en actief bezig blijven.

Benodigde materialen

Voor apenkooien heb je weinig materialen nodig, maar met een aantal simpele hulpmiddelen kun je het spel extra uitdagend maken:

• Een ruime gymzaal of buitenruimte
• Pionnen of markeringen voor de opstelling
• Banken, matten, hoepels of andere obstakels om een parcours te creëren
• Een stopwatch (voor het bijhouden van tijd, indien gewenst)
• Optioneel: hoedjes of bandjes voor het aanduiden van de tikkers

Met deze materialen tover je elke locatie om tot een actief en uitdagend speelveld vol plezier en actie!

Uitleg van het apenkooi-spel

Voorbereiding

1. Verdeel de kinderen in twee of meer teams en wijs de ’tikkers’ aan.
2. Zorg voor een duidelijke opstelling in de gymzaal. Dit kan door middel van hoepels, markeringen of obstakels die de bewegingen van de kinderen uitdagen.

Spelverloop

1. De kinderen moeten zich bewegen door de gymzaal, waarbij ze de tikkers proberen te ontwijken.
2. Ze kunnen over banken springen, onder hoepels kruipen of door de hoepels rennen, afhankelijk van de opstelling die is gemaakt.
3. Wanneer een speler getikt wordt, moet deze naar een ‘gevangenis’ of een veilige zone waar hij even moet wachten.
4. Na een afgesproken tijd of aantal beurten wordt er gewisseld van rollen, zodat iedereen zowel kan tikken als ontsnappen.

Spelregels

• De ’tikkers’ mogen niet buiten de grenzen van het aangegeven speelveld komen.
• Een speler is getikt wanneer de tikker hem of haar aantikt, waarna de speler naar een ‘gevangenis’ moet.
• Het spel kan tijdgebonden zijn, bijvoorbeeld met een limiet van 5 minuten per ronde.
• Spelers moeten zoveel mogelijk door de gymzaal bewegen en kunnen zich alleen in de veilige zones bevinden om tijdelijk uit te rusten.
• Teams mogen samenwerken en strategieën bedenken om elkaar te helpen ontsnappen.

Hoe pas je dit toe per leeftijdsgroep?

Het aanpassen van een spel per leeftijdsgroep is essentieel om de uitdaging en het leerproces aan te passen aan de ontwikkelingsfase van de kinderen. Door de complexiteit en de fysieke vereisten van het spel te variëren, kan het spel voor elke leeftijdsgroep uitdagend en leuk blijven. Hier lees je hoe je het spel kunt aanpassen voor verschillende leeftijdsgroepen:

4-6 jaar – Spelenderwijs leren

Op deze leeftijd ligt de focus op ontdekken en plezier beleven.

• Het draait vooral om ontdekken en plezier maken.
• Gebruik simpele obstakels en maak de ruimte kleiner, zodat kinderen zich niet snel kunnen verstoppen.
• Focus op het plezier in het bewegen, niet op de competitie.

Scores bijhouden

Houd de scores simpel bij of gebruik bijvoorbeeld kleurige armbandjes voor teams, zodat de nadruk ligt op teamwork en bewegen.

7-9 jaar – Uitdaging en competitie

In deze leeftijdsgroep kan het spel uitdagender gemaakt worden met extra spelregels en competitie-elementen.

• Het spel kan uitdagender worden gemaakt met verschillende obstakels en grotere gebieden.
• Maak een klein gebied waar spelers zich 5 seconden mogen verstoppen zonder getikt te worden.
• Introduceer verschillende zones in de ruimte die spelers moeten bereiken of ontwijken.

Scores bijhouden

Introduceer een tijdslimiet per ronde en houd bij welk team het snelst beweegt of het meest strategisch speelt.

10-12 jaar – Strategie en samenwerking

Oudere kinderen kunnen strategisch spelen en teamwork inzetten om te winnen.

• Oudere kinderen kunnen zelf strategieën bedenken om het spel te winnen, zoals het creëren van afleidingen of samenwerkingsstrategieën.
• Wanneer een speler getikt is en in de ‘gevangenis’ zit, kan een medespeler hem bevrijden door een specifieke opdracht uit te voeren.
• Maak het speelveld groter of voeg extra hindernissen toe om de uitdaging te vergroten.

Scores bijhouden

Gebruik een puntensysteem per team en voeg bonussen toe voor het gebruiken van slimme strategieën, zoals het samenwerken of het snel door de obstakels bewegen.

De rol van de begeleider

Pedagogisch medewerkers spelen een cruciale rol in het begeleiden van het spel en het zorgen voor een veilige en leuke omgeving. Hier zijn enkele manieren waarop zij kunnen bijdragen:

• Motiveren en aanmoedigen: Zorg ervoor dat kinderen enthousiast blijven door ze aan te moedigen en successen te vieren.
• Uitleg en demonstratie: Laat kinderen zien hoe ze de verschillende bewegingen kunnen uitvoeren en moedig ze aan om te experimenteren met obstakels.
• Samenwerking stimuleren: Help kinderen bij het bedenken van strategieën en moedig samenwerking aan tijdens het spel.
• Balans tussen competitie en plezier: Zorg ervoor dat het spel leuk blijft en de focus ligt op ontwikkeling en deelname.

Extra variaties van apenkooien voor in de opvang

• Binnenvariant: Maak gebruik van zachte materialen zoals matten of banken om een veiligere omgeving te creëren voor jongere kinderen.
• Buitenvariant: Speel apenkooien buiten met grotere obstakels of door een natuurlijke ruimte te gebruiken, zoals een speeltuin.
• Alternatieve versies: Voeg opdrachten toe, zoals het hinkelen naar een bepaald punt of het gebruik van een bal om de kinderen extra uit te dagen.

Apenkooien en de Mindset Movers-visie

Apenkooien draagt bij aan de ontwikkeling van kinderen door het stimuleren van motorische vaardigheden zoals snelheid, behendigheid en samenwerking. Het helpt kinderen ook bij het ontwikkelen van strategieën en het omgaan met competitie.

Bij Mindset Movers geloven we in de kracht van beweging en samenwerking, en apenkooien biedt een perfecte manier om kinderen fysiek en mentaal te versterken. Door beweging te combineren met strategie en plezier helpt apenkooien kinderen een groeimindset te ontwikkelen: blijven proberen, leren van fouten en successen vieren.

Wil je meer inspiratie voor leuke en actieve spellen? Neem een kijkje bij al onze activiteiten.